Retinol: Hướng dẫn cách xử lý khi gặp tác dụng phụ

Trào lưu xuất hiện Retinol không còn quá xa lạ với các tín đồ làm đẹp nữa, đặc biệt là các beauty blogger review về độ hot của sản phẩm, chính vì vậy mà các bạn trẻ hiện nay đang tìm kiếm Retinol hay nói cách khác là các hoạt chất thuộc nhóm Retinoids rất phổ biến.Một loạt câu hỏi được đặt ra về Retinol ở dưới đây, chắc chắn các bạn sẽ rất ngạc nhiên về những công dụng tuyệt vời của hoạt chất này!

Vậy Retinol là gì? Cơ chế hoạt động ra sao? Các nguyên tắc và lưu ý khi sử dụng Retinol như thế nào? Khi sử dụng Retinol có xảy ra tác dụng phụ gì không? Và hướng xử trí khi gặp phản ứng bất lợi với hoạt chất này là gì?

Những thông tin dưới đây của VIGO sẽ giúp các bạn hiểu hơn về Retinol cũng như khắc phục được các tác dụng phụ không mong muốn và hướng xử trí khi sử dụng nhé !

RETINOL LÀ GÌ?

Retinol là một dẫn xuất của Vitamin A, thuộc nhóm Retinoid, màu vàng nhạt, tan trong dầu, chúng được xem như là 1 loại thần dược có thể giải quyết gần như tất cả các vấn đề về da như: Lão hóa, mụn, sẹo lõm sau mụn, tăng sắc tố…

Các thế hệ của Retinol

Đối với nhóm Retinoids nó sẽ được chia làm 4 thế hệ:

1. Retinol/ Tretinoin/ Isotretinoin.
2. Acitretin/ Etretinate.
3. Adapalen (Differin) / Tazarotene.
4. Seletinoid- G.

Thông thường, với thế hệ đầu tiên chúng ta có thể thấy Retinol & Tretinoin hay được sử dụng nhiều nhất, vậy thì giữa 2 hoạt chất này có sự khác nhau như thế nào?

Với Tretinoin: Mạnh gấp 20 lần Retinol. Ví dụ: 0,025% Tretinoin tương đương 0,5% Retinol.

Tretinoin tác dụng dược lý mạnh hơn, nhưng dễ gây kích ứng hơn Retinol và cần được kê toa dưỡng da nghiêm túc.

Tuy nhiên cùng với những hiệu quả vượt trội cho da thì khi dùng retinol cũng cần có thời gian dung nạp, thời gian đầu 2-4 tuần có thể gặp những biểu hiện bất lợi và các tác dụng không mong muốn như: Khô da, châm chích, đỏ rát, nổi mụn, tăng sắc tố….

Hướng dẫn sử dụng Retinol

Để phòng tránh những trường hợp không mong muốn đó các bạn nên dùng retinol theo phác đồ:

• Dùng Retinol từ nồng độ thấp đến cao. Nồng độ tối ưu là Retinol 1.0
• Liều lượng ít và tăng dần, tần suất bôi 2 lần/ tuần trong vòng 2 tuần đầu.
• Đồng thời, kết hợp với các sản phẩm phục hồi, cấp ẩm và chống nắng kỹ cho da.

CƠ CHẾ HOẠT ĐỘNG CỦA RETINOL

Trong điều trị mụn

• Kháng viêm, tiêu cồi mụn và ức chế sự hình thành microcomedone (vi nhân mụn)

Điều trị nám

• Tăng tốc độ tái sinh của các lớp tế bào thượng bì, giảm mật độ tập trung sắc tố
• Giảm thời gian tiếp xúc giữa melanocyte và keratinocyte, giảm sự vận chuyển các túi melanosome từ melanocyte sang keratinocyte.
• Ngăn cản 1 phần các hạt melanin được hình thành trong các hạt sắc tố chuyển sang các đại thực bào ở trung bì.

Trẻ hóa da

• Tăng sinh biệt hóa thượng bì
• Tăng sản xuất các chất Glycosaminglycan
• Tăng sản xuất TGF- β
• Ức chế sản xuất Collagenease
• Tăng sản xuất HA.

CÁC NGUYÊN TẮC VÀ LƯU Ý KHI SỬ DỤNG RETINOL

Nguyên tắc khi sử dụng Retinol:

• Bắt đầu chậm, tối đa 2- 3 lần /tuần.
• Bắt đầu từ nồng độ thấp tới cao.
• Bắt đầu với lượng nhỏ.
• Bôi đệm.
• Mix.

Lưu ý khi sử dụng Retinol sao cho hiệu quả

• Nhận định tình trạng da đúng và lựa chọn nồng độ phù hợp.
• Không bôi trên nền da ướt hay đang ẩm.
• Tăng cường cấp ẩm, phục hồi cho da.
• Chỉ nên sử dụng vào buổi tối.
• Nắm được các hoạt chất nên và không nên kết hợp với Retinol.
• Kiên trì, không bỏ cuộc.
• Che chắn, chống nắng kỹ cho da khi sử dụng Retinol.

KHI SỬ DỤNG RETINOL CÓ XẢY RA TÁC DỤNG PHỤ GÌ KHÔNG?

Các tác dụng phụ không mong muốn khi sử dụng Retinol

1. Tăng sắc tố ( PIH – Post Inflammatory Hyperpigmentation )
2. Kích ứng da: Mức độ nhẹ, vừa và nặng.
3. Break out.
4. Bong tróc kéo dài, suy giảm hàng rào bảo vệ da.

Đây là 1 số phản ứng bất lợi thường gặp khi sử dụng retinol, để xử lí các phản ứng bất lợi này được hiệu quả, chúng ta nên tìm hiểu kĩ nguyên nhân gây ra để tìm cách xử lý, hướng giải quyết phù hợp.

HƯỚNG XỬ LÝ KHI GẶP NHỮNG PHẢN ỨNG BẤT LỢI NÀY LÀ GÌ?

1. Tăng sắc tố ( PIH – Post Inflammatory Hyperpigmentation ).

Thông thường tăng sắc tố ( PIH) không điều trị cũng sẽ tự ổn định và thoái lui sau 3-6 tháng. Chúng ta cũng cần phân biệt hiện tượng xạm da thoáng qua khi dùng retinoid và một tăng sắc tố thực thụ nữa. Về vấn đề này, cũng có nhiều quan điểm khác nhau. Ngay khi chẩn đoán xác định tăng sắc tố thì cần làm rõ, phân biệt như thế nào nhé.

✓Ngưng ngay hoạt chất Retinol, phục hồi da trong 2- 4 tuần.

✓Dùng các hoạt chất làm sáng da thay thế an toàn hơn.

✓Tăng cường cấp ẩm và phục hồi làn da.

✓Chống nắng: Sử dụng các biện pháp chống nắng bôi, uống, che đậy. Đối với kem chống nắng bôi ít nhất 1- 2 lần/ ngày, liều lượng bôi 1 đốt ngón tay

2. Dùng Retinol bị kích ứng da.

Kích ứng mức độ nhẹ ( khô, bong tróc, nề nhẹ, châm chích nhẹ ). Trường hợp da mới bắt đầu mà đã sử dụng retinol nồng độ cao hoặc dùng tần suất dày thì cần:

• Dùng retinol có nồng độ thấp hơn
• Giảm nồng độ retinol bằng cách bôi đệm trước lớp sản phẩm dưỡng lên trước sau đó mới bôi retinol sau hoặc có thể mix.
• Giãn cách tần suất bôi trên da thưa hơn như: 2 tuần đầu bôi 1lần/tuần, 2 tuần tiếp bôi 2 lần/tuần, những tuần tiếp cho bôi dày hơn 3lần/tuần…
• Dùng kết hợp các sản phẩm cấp ẩm và phục hồi da .
• Bôi 30 phút rồi rửa mặt lại với tình trạng da nhạy cảm (Có nghĩa là chúng ta chỉ nên lưu trên da 30 phút thôi).

Trường hợp đã sử dụng đúng liều lượng, nồng độ và tuần suất bôi mà vẫn có biểu hiện kích ứng nhẹ thì sẽ xử lí:

• Ngưng ngay retinol
• Tích cực đắp mask, làm dịu da, sử dụng các hoạt chất phục hồi. Dùng sản phẩm làm dịu và phục hồi cho đến khi da ổn định mới dùng lại.
• Khi thoát phản ứng cấp tính, sau 3 – 5 ngày, bôi thoa các hoạt chất cấp ẩm, phục hồi như trên.
• Khi dùng retinol lại thì có thể bôi theo cách: Phục hồi – retinol – phục hồi/ cấp ẩm 2 tuần

3.Break out ( bị nhiều mụn hơn, mụn viêm lan tràn và mất kiểm soát ).

• Ngưng ngay Retinol, tùy vào mức độ viêm để xử trí.
• Không cậy gãi, vệ sinh da sạch sẽ bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ.
• Với tình trạng viêm diện rộng : Cân nhắc sử dụng kháng sinh đường uống theo chỉ dẫn bác sĩ

4.Bong tróc kéo dài, suy giảm hàng rào bảo vệ da.

• Ngưng sử dụng
• Tăng cường cấp ẩm phục hồi với
• Các chiết xuất thảo dược: Centella – Rau má, Aloevera – Lô hội, hoa cúc, trầm hương…
• Nên đắp mask dịu nhẹ có HA cấp ẩm, giảm bong tróc

Trên đây là những thông tin mà mình nghĩ sẽ hữu ích với các bạn, Retinol nói riêng và Retinoid nói chung được chỉ định rộng rãi để điều trị cho rất nhiều vấn đề của da. Mặc dù có tác dụng điều trị tốt, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều phản ứng bất lợi trên da. Tuân thủ các nguyên tắc sử dụng, kết hợp chuẩn y khoa để tối ưu hóa hiệu quả, trước khi sử dụng các bạn nên đọc bài viết này để tham khảo thêm giúp hạn chế được những biến chứng không mong muốn có thể xảy ra khi sử dụng.